Hoewel geboren en getogen in Dallas, Texas, kan de in Nashville gevestigde singer-songwriter en artiest Andrew Combs niet met zekerheid zeggen dat hij zich identificeert met een bepaalde plaats. Door jarenlang te putten uit etherische en viscerale schoonheid waar hij die maar kan vinden, is zijn werk nauwkeuriger een afgemeten synthese van een breed scala aan “plaatsen”: de letterlijke en de figuurlijke, de plaatsen waar hij is geweest en andere die hij nog moet zien . Zijn nieuwste volledige album, Sundays (uit 18 augustus 2022), is een afspiegeling van die gevarieerde plaatsen die het creatieve werk van Combs weergeven.
Geschreven op het randje van een zenuwinzinking die Combs had met Kerstmis in 2020 – te midden van de lange, eentonige sleur van een aanhoudende wereldwijde pandemie – kwam Sundays begin 2021 samen in Nashville. In de nasleep van deze slopende psychologische crash, wendde Combs zich tot de beoefening van transcendente meditatie om balans te vinden en, in de woorden van de surrealistische regisseur David Lynch, “de grote vis te vangen”. Samen met zijn medewerkers, Jordan Lehning en Dominic Billet, ging Combs elke zondag de studio in, met als doel een nummer op te nemen dat hij de week daar voor had geschreven terwijl hij de diepten van zijn eigen hart en geest peilde.
En vanaf de eerste noten van het album krijg je het gevoel van een luie zondag: het tempo dat door verschillende maten wordt voortgestuwd, creëert het gevoel van een langzame, zorgeloze ochtend – tot het moment dat het plotseling niet meer zo sereen lijkt. In de loop van de 11 nummers slaagt Sundays erin om dat gevoel van mentaal en emotioneel losgeslagen te zijn, de angstige spanning van uit elkaar vallen, van onbekwaam zijn en grijpen naar wat je maar kunt om vast te houden voor evenwicht. Als resultaat van zijn diepe duik in zijn eigen gefragmenteerde onderbewustzijn, spreekt Combs’ schrijven over de absurditeit van onze neiging om met onze vingers te wijzen in plaats van naar binnen te kijken (“Mark of the Man”), de naïviteit van de jeugd (“Adeline”), en het perspectief verkregen door diepe zelfreflectie en meditatie (“Still Water”). Maar in het centrum van Sundays is een doordringend gevoel van stille hoop en een erkenning van een inherent evenwicht dat mogelijk is, bondig samengevat in het refrein van “(God)less”: We are capable of such a mess, But God still lives on in godlessness.
Wat de instrumentatie betreft, staat de vaak sombere en volledig minimale benadering op Combs’ nieuwste plaat in schril contrast met zijn eerdere werk. Door afstand te nemen van de meer traditionele rootsarrangementen op zijn albums All These Dreams en Canyons of my Mind, leunt Sundays meer op de lineaire Americana-verbogen instrumentatie en structuur en in een donkerder en schemerig gebied. In plaats van weelderige snaren en verlangende pedal steel achter fingerpicking akoestische gitaar, vinden we een eenzame, met de duim getokkelde elektrische gitaar die wordt gekleurd door broeierige houtblazers – een mix van hoopvolle gevolgen en een somberheid die de donkere spanning van een film noir-detectiveshow kanaliseert.
Voor Combs en zijn medewerkers was de technische kant van het opnameproces iets van een experiment en een eigen uitgangspunt: “[Sundays] werd opgenomen in mono, zonder vertraging of nagalm op wat dan ook. Het begon als een oefening om arrangementen eenvoudig te houden – het toevoegen van veel overdubs zonder de mogelijkheid om te pannen wordt gewoon een smurrie, dus we moesten dingen uitkleden om het goed te laten komen. Het monogeluid bleek uiteindelijk de perfecte match voor de minimalistische, meditatieve nummers die ik aan het schrijven was. De algehele toon voelt aan als een zwart-wit korte film.”
Inderdaad, het gevoel van doffe pijn dat aan de zondag ten grondslag ligt, voelt verwant aan de schaarse, filmische stilte van een Ingmar Bergman-film; het tweede nummer van de plaat, “Anna Please”, was rechtstreeks geïnspireerd door Bergman’s Cries and Whispers (1972). Op zijn eigen ingetogen manier, benadrukt door het minimalistische sonische palet en de zachte, ademende tenor van Combs, is Sundays het toonbeeld van de absurditeit van menselijk denken en gedrag. Maar terwijl we ons een weg banen door het album, voelt het alsof er een bijna onmerkbare progressie plaatsvindt, een beweging in de richting van een soort vastberadenheid, zo niet vrede.
En zodra we het einde hebben bereikt met “Shall We Go?”, een nummer geïnspireerd door het toneelstuk Waiting for Godot van Samuel Beckett, nodigt Combs’ zichzelf en de luisteraar uit om uit elkaar te gaan. Maar er is geen “plaats” waarvan we weten dat we er naartoe moeten gaan, en het is hier dat we ons realiseren dat, zelfs als we dat zouden doen, er uiteindelijk geen aankomst zou zijn. We worden alleen gevraagd om geduldig te zijn, om ons heen te kijken en vooral in onszelf, om onze angstige onzekerheid in zijn delicate evenwicht te houden – terwijl we wachten op wat er hierna komt.
